top of page

Ανατομία των Θερμικών

Θερμικα – Δομή και Συμπεριφορά
Επιστήμη ή παρατήρηση;


Αναζητώντας μέσα από την εμεπριρία αλλά και μέσα από τη σχετική βιβλιογραφία, έχω ανακαλύψει κατά καιρούς διάφορες εργασίες που προσπαθούν να εξηγήσουν τα θερμικά με πρακτικό τρόπο. Βασίζονται σε παρατηρήσεις ανθρώπων οι οποίοι πετούν, έχουν εμπειρία του πως προβλέπεις, ανακαλύπτεις, αισθάνεσαι και εκμεταλλεύεσι ένα θερμικό, όμως δεν μπορούνα να γενικεύσουν τα συμπεράσματά τους καθώς δεν είναι ούτε φυσικοί, ούτε μετεωρολόγοι. Παρόλα αυτά μπορεί να «έχουν» το θέμα εξαιρετικά καλά και να είναι πρωταθλητές σε αυτό σε διεθνή κλίμακα. Υπάρχουν πολλοί άλλοι, οι οποίοι είναι εξαιρετικά ειδικοί, με τεχνικές γνώσεις, επιστήμονες που μελετούν τα φαινόμενα εξαιρετικά αναλυτικά, και μέσα από ένα θεωρητικό μόνο πρίσμα που αδυνατεί να καλύψει την αντίληψη του μη ειδικού. Αυτό που πρακτικά φαίνεται να λείπει, είναι μια γέφυρα, η οποία να παντρεύει τις πρακτικές παρατηρήσεις που βασίζονται στην εμπειρική παρατήρηση, με το θεωρητικό υπόβαθρο που χρειάζεσαι για να καταλάβεις πως ερμηνεύονται κάποια φαινόμενα. Είναι πολύ βασικό στη συμπεριφορά της ατμόσφαιρας να εντοπίσεις αυτό που λέμε «pattern» δηλαδή ποιά είναι η βασική απλή αρχή που καθορίζει τη συμπεριφορά του αέρα, ώστε να φτιάξεις μέσα στο μυαλό σου κάποιους βασικούς κανόνες που θα σε βοηθήσουν να βρεις αυτό που ψάχνεις σε μια πτήση Cross Country που διαδραματίζεται σε άγνωστο περιβάλλον.
 

Θερμικά


Τα θερμικά αποτελούν το καύσιμο της Ανεμοπορικής πτήσης, με τι μοιάζουν όμως  μέσα στο χώρο; Ποιο είναι το σχήμα τους και πως συμπεριφέρονται; Δυστυχώς δεν μπορούμε να τα δούμε οπότε τα πράγματα θα ήταν ποιό απλά και δεν θα είχαν νόημα οι παρακάτω γραμμές. Κατά τη γνώμη μου, όσο περισσότερη πληροφορία έχεις για τα θερμικά, τόσο ποιό χρήσιμο μπορέι να είναι για εσένα αρκεί να το συνδυάσεις με πρακτική εμπειρία στη σχέση σου μαζίτους.
Αρχικά , θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας ότι η ατμόσφαιρα είναι κάτι το χαοτικά πολύπλοκο, μέσα στο οποίο μπορεί να συμβεί οτιδήποτε. Ας προσπαθήσουμε όμως να περιορίσουμε τις συνθήκες και να περιορίσουμε τις παραμέτρους αναφερόμενοι στις ποιό απλές περιπτώσεις και συγκεκριμένα συνθήκες με μερική νέφωση, ασθενείς με μέτριους ανέμους, κατά τη διάρκεια της ημέρας.

 

Η βασική εικόνα ενός θερμικού είναι ότι αυτό μοιάζει σαν ένα χοντρό δέντρο με κοντές και χαοτικές ρίζες κοντά στην επιφάνεια,  και μεγάλα κλαδιά πό την επάνω πλευρά. Αυτά τα δέντρα κουνιούνται και λυγίζουν με την επιδραση του ανέμου, αλλάζοντας σχήμα με την πάροδο του χρόνου, ενω μερικές μερικές κόβονται οι ρίζες τους με τη γη και αρχίζουν να κάνουν drift.


Ανάμεσα σε αυτά τα δέντρα, επικρατούν καθοδικά. Που ακριβώς, με ποιό σχήμα ακριβώς και πως θα εξελιχτούν στο χρόνο δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί, και προϋποθέτει εμπειρία σε πρακτικούς κανόνες όπως κάποιο περιγράφονται σε άλλο σημείο παραπάνω, καθώς αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που εξαρτάται από την αλληλεπίδραση πολλών παραμέτρων που αφορούν τον ήλιο, το έδαφος και τον αέρα.


Βασικές αρχές που μπορούμε να θυμόμαστε είναι:
• Τα θερμικά προκαλούνται από τη θερμοκρασιακή διαφορά ανάμεσα στον αέρα και το έδαφος.
• Ο αέρας υπάρχει και συμπεριφέρεται με τη μορφή του «πακέτου» το οποίο έχει μάζα, αδράνεια, θερμοκρασία και υγρασία
• Οι μικρές φούσκες σαν λοφία κοντά στο έδαφος, έχουν άλλο σχήμα και συμπεριφορά από το θερμικό σε μεγαλύτερο ύψος που έχει οργανωθεί καλύτερα. 

 

Το οριακό στρώμα της Ατμόσφαιρας
(Boundary Layer – ΒL)

To κομμάτι της ατμόσφαιρας μέσα στο οποίο πετάμε, είναι το οριακό στρώμα της ατμόσφαιρας (BL). Πρόκειται για το τμήμα της ατμόσφαιρας μέσα στο οποίο ο αέρας επηρεάζεται από το έδαφος. Για τις συνήθεις συνθήκες που αναφέραμε παραπάνω, είναι ένα στρώμα μέ πάχος από 500~2000+ μέτρα. Το στρώμα αυτό γίνεται πολύ λεπτό κατά τη νύχτα, (100-200 μέτρα), ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας με τη θέρμανση από τον ήλιο αυξάνεται σε πάχος και ταταρρέει ξανά μετά το απόγευμα.
Το ύψος του BL καθορίζεται κυρίως από την ποσότητα του ηλιακού φωτός, την ποσότητα της υγρασίας που είναι διαθέσιμη στην επιφάνεια του εδάφους, και την ευστάθεια της ατμόσφαιρας. Περιοχές όπου η επιφανειακή υγρασία είναι υψηλή, όπως για παράδειγμα πάνω από ποτισμένες καλλιέργειες, περιορίζουν το στρώμα δραστηριότητας των θερμικών και εξασθενούν τα θερμικά. Αντίθετα στην έρημο που η υγρασία είναι χαμηλή, το BL εκτέινεται σε μεγάλο ύψος και τα θερμικά είναι πολύ ισχυρότερα.

​​Στην προηγούμενη εικόνα φαίνεται το πως εξελίσεται το ύψος του BL μέσα στην ημέρα. Αυτό το γράφημα είναι το αποτέλεσμα μιας ειδικής μέτρησης που γίνεται με ένα ραντάρ το οποίο ονομάζεται Boundary Layer Wind Profiler και είναι ευαίσθητο στις διαταραχές που υπάρχουν στη θερμοκρασία και την υγρασία καθ’ ύψος.

 

Τα δύο μικρά γραφήματα επάνω, δείχνουν τη λεγόμενη εικονική πιθανή θερμοκρασία (virtual potential temperature - VPT) και την ακριβή υγρασία όπως μετράει μια ραδιοβόληση.  

 

H VPT, είναι μια απ’ ευθείας μέτρηση της αστάθειας. Πρόκειται για θερμοκρασία διορθωμένη για την επίδραση της υγρασίας και για την επίδραση της θέρμανσης ή ψύξης που οφείλονται στη μεταβολή της βαρομετρικής πίεσης με το ύψος. Εάν η γραμμή της VPT κλινει προς τα αριστερά με το ύψος, αυτό σημαίνει αστάθεια στην ατμόσφαιρα. Εάν κλινει προς τα δεξιά, τότε το στρώμα αυτό της ατμόσφαιρας είναι ευσταθές. Μια κάθετη γραμμή χωρίς τάση για δεξιά ή αριστερή κλίση χαρακτηρίζει την ατμόσφαιρα σαν ουδέτερη.
Το BL υποδιαιρείται σε τρία σημαντικά επίπεδα.


• Το στρώμα επιφανείας: Είναι τα πρώτα 100-200 μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους, και αποτελεί το πεδίο δράσης των μοντέλων ανεμοπτέρων. Σε κάποιες περιπτώσεις εγώ θα χαρακτήριζα αυτή τη ζώνη, σαν ζώνη σωσίματος, καθώς ότι και να συμβαίνει σε αυτήν την περιοχή σε σχέση με τα θερμικά, πολλές φορές είναι το ύψος από το οποίο έχουν γίνει ουκ ολίγα low saves.


• Tο στρώμα ανάμειξης: Eίναι το βασικό στρώμα ενεργειακών αλληλεπιδράσεων των θερμικών σε σχέση με το περιβάλλον τους, αποτελεί τον χώρο μέσα στον οποίο τα θερμικά «οργανώνονται» και αναπτύσσονται στη δενδροειδή τους μορφή. Εκτείνεται σχεδόν μέχρι το πάνω όριο του BL. Στην πραγματικότητα ονομάζεται έτσι, γιατί είναι η βασική ζώνη μέσα στην οποία πετάμε το μεγαλύτερο κομμάτι της πτήσης μας, και ο χώρος μέσα στον οποίο αναμειγνύονται όλες οι παράμετροι του αέρα, όπως άνεμος, υγρασία, VPT, υδρατμοί, σκόνη. Το μίγμα αυτό δεν είναι βέβαια κάτι το ομοιογενές, γιατί αν αυτό σναίβενε δεν θα είχαμε καν τη γέννηση των θερμικών.


• H ζώνη εισβολής: Αναφέρεται στη ζώνη στην οποία έχουμε το σχηματισμό των νεφών, μεταξύ του boundary layer και της ελεύθερης άνωθεν ατμόσφαιρας.
Το επιφανειακό στρώμα, μπορεί να είναι ασταθές, το στρώμα ανάμιξης ουδέτερο, και το στρώμα εισβολής ευσταθές. Μιλώντας πάντα, για την ατμόσφαιρα που βάλαμε ένα μέσο όρο παραμέτρων και ορίσαμε στην αρχή.

Θερμικά και φούσκες

Ο ήλιος θερμαίνει το έδαφος και αυτό με τη σειρά του θερμαίνει το επιφανειακό στρώμα του αέρα με τον οποίο έρχεται σε επαφή. Καθώς ένα πακέτο αέρα σύντομα έχει μεγαλύτρη θερμοκρασί από τον περιβάλλοντα αέρα, και αφού υπερνικήσει τις δυνάμεις συνοχής που το κρατούν στο έδαφος με τη βοήθεια ενός trigger, ξεκινά την άνοδο.
   
Αυτή η αέρια μάζα έχει αδράνεια και προσπαθεί να κινηθεί βυθισμένη μέσα στον υπόλοιπο αέρα, κάτι που την εμποδίζει να φτασει στο επιθυμητό της ύψος άμεσα. Επί πλέον, το έδαφος είναι ανομοιογενές σε σχέση με το χρώμα, την υγρασία και τη θερμοχωρητικότητά του, με συνέπεια κάποιες περιοχες να θερμαίνονται γρηγορότερα. Οπτικά το αποτέλεσμα είναι η δημιουργία θερμών φυσαλίδων αέρα που ανεβαίνοντας συγκρούονται και εκτοπιζουν άλλες φυσαλίδες.  Κάποιες τέτοιες φυσαλίδες καταλήγουν στο έδαφος όπου θερμαίνονται και αρχιζουν από μόνες τους την άνοδο. Κάποιες από τις ανερχόμενες φυσαλίδες, διαφόρων σχημάτων, συναντώνται με άλλες, και σχηματίζουν μέσα σε όλη αυτή τη διαταραχή ανερχόμενες «γλώσσες» μεγαλύτερου μεγέθους, Άλλες από αυτές απομονώνονται και διαλύονται στην πορεία. Το μέγεθος των φυσαλίδων σε γενικές γραμμές είναι ανάλογο με την απόστασή τους από το έδαφος.

Ο αέρας μέσα σε αυτές τις ανερχόμενες θερμές γλώσσες, κινείται προς όλες γενικά τις κατευθύνσεις, με τελείως απρόβλεπτο τρόπο, ακολουθώντας ένα pattern που θυμίζει την ποικιλομορφία του εδάφους που τα δημιούργσε.

Αυτές οι αρχικές φυσαλίδες παρασυρρουν μαζί τους υλικά από το έδαφος, όπως σκόνη, ξερά φύλλα, και έχουν κατακόρυφη μόνο ταχύτητα, όταν όμως ανέρχονται και αρχίζουν οι συγκρούσεις με τις γειτονικές τους μάζες αέρα, αυτό αλλάζει.


Οι ανερχόμενες θερμότερες γλώσσες, συγκλίνουν κατά την άνοδό τους, στο σημείο που είναι το όριο του επιφανειακού στρώματος, δηλαδή τα πρώτα 100-200 μέτρα όπως αναφέρθηκε προηγούμένως. Σχηματιζουν έτσι μεγαλύτερες ανοδικές στήλες μπαίνοντας πια στη ζώνη ανάμειξης.

Το μέγεθος των θερμικών που σχηματίζονται είναι ανάλογο με το ύψος του boundary layer. Οσο ψηλότερα δηλαδή ανεβαίνουν τα θερμικά, τόσο μεγαλύτερο είναι και το μέγεθός τους.

Μπορούμε λοιπόν να φανταστούμε οπτικά ένα θερμικό, σαν ένα δέντρο του οποίου οι κοντές ρίζες έχουν ένα ύψος περί τα 200 μέτρα, και μετά υπάρχει ένας χοντρός κορμός μέσα στη ζώνη ανάμιξης της ατμόσφαιρας. Ο αέρας μέσα πλέον σε αυτόν τον κορμό, συνεχίζει να μετακινείται προς όλες τις κατευθύνσεις εκτός από το να ανεβαίνει. Αυτές οι κινήσεις επηρεάζονται από το παιχνίδι που γίνεται στην κάθε ρίζα του με το έδαφος που τη έχει δημιουργήσει.
Αλλο οτπικό χαρακτηριστικό για το Θερμικό-Δέντρο, είναι ότι οι διαστάσεις του είναι πρίπου ύψος όσο και πλάτος.
Επίσης, η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στο θερμικό και τον περιβάλλοντα αέρα, μπορεί χονδρικά να είναι 2 βαθμοί κελσίου, σε άλλες βιβλιογραφίες τουάχιστον 3 βαθμούς για να υπάρχει επαρκής άνοδος. Οι 2 βαθμοί διαφοράς, αντιστοιχούν σε περίπου 2 μέτρα άνοδο το δευτερόλεπτο.

Η μικρή οριζόντια κίνηση-ταλάντωση την οποία κάνει ο ανερχόμενος αέρας, θυμίζει σαν να υπάρχει μνημη που θυμάται την αρχική τάση στα πρώιμα σταδια δημιουργίας της θερμής συνιστώσας-γλωσσας κοντά στο έδαφος.
Όταν τώρα ο ανερχόμενος αέρας φτάσει το μέγιστο του Boundary Layer, απλώνεται όπως ακριβώς συμβαίνει με τα κλαδιά ενός φυλλοβόλου δέντρου.
Αυτός ο αέρας που έχει πλέν φτάσει σε αυτό το ύψος, συμπεριφέρεται σαν να είναι περισσότερο πυκνός, όχι επειδή άλλαξε η πυκνότητά του, αλλά λόγω του ότι ο περιβάλλον αέρας είναι θερμότερος.

Καθώς ο ανερχόμενος αέρας έχει αδράνεια, ξεπερνάει το σημείο εξίσωσης της πυκνότητάς του με τον περιβάλλοντα αέρα, πριν ξανακατέβει.

Ένα άλλο χαρακτηριστικό που αισθανόμαστε πλησιάζοντας ένα θερμικό είναι μια τυρβώδης ροή. Αυτή οφείλεται στην μεγάλη ανάμιξη με τον περιβάλλοντα αέρα, όπου στο σημείο επαφής μπερδεύονται αέριες μάζες διαφορετικής πυκνότητας με τυχαίο τρόπο, και βέβαια στην περιοχή αυτή η ψύξη του ανερχόμενου αέρα δεν είναι αδιαβατική, καθώς ανταλλάσει ενέργεια με το περιβάλλον του.

Στην πραγματικότητα, και ενώ για λόγους περιγραφής το θερμικό αναφέρεται σαν ένα απομονωμένο φαινόμενο, η αλήθεια είναι λίγο διαφορετική, καθώς αυτό που συμβαίνει είναι ένα σύστημα ανοδικών, ένα πεδίο ανόδου καθόδου. Μέσα σε αυτό το σύστημα υπάρχει αλληλεπίδραση ανάμεσα στα θερμικά, τα αποία επηρεάζουν το ένα το άλλο σε σχέση με τη διάταξή τους. Πάνω από μια επίπεδη και ομοιογενή σχετικά επιφάνεια, οι ανοδικές πριοχές τείνουν να προσανατολίζονται σαν κυψέλη, δημιουργώντας εξάγωγα, ή γραμμές κυρίως όταν συμμετέχει άνεμος.

Παρατηρήσεις και πως προκύπτουν

    Με ποιό τρόπο όμως μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ή να αναγνωρίσουμε το σχήμα και τη δομή ενός θερμικού;

Υπάρχουν διάφοροι πρακτικοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να σχηματοποιήσουμε το τι κάνει ο αέρας μέσα στο boundary layer.

Μερικές φορές μπορούμε έμμεσα να το παρατηρήσουμε από τα σύννεφα cumulus που σχηματίζονται από τα θερμικά. Μπορούμε ακόμη να δούμε τα σωματίδια σκόνης που ανέρχονται μέχρι το όριο του BL και σχηματίζουν ένα γνωστό στρώμα στο επίπεδο της αναστροφής. Τα dust devils δεν είναι τίποτε άλλο από ιδιαίτερα ισχυρές θερμές γλώσσες-ρίζες του θερμικού που ξεκινούν από την επιφάνεια του εδάφους.

Στη δεξιά εικόνα, φαίνονται τα θερμικά στο ρανταρ με laser που λέγαμε σε προηγούμενο σημείο. Οι ανοδικές κινήσεις αποτυπώνονται με κόκκινο χρώμα, ενώ με πράσινο και μπλε φαίνονται τα καθοδικά. Θα παρατηρήσουμε όμως ότι και επάνω από το επίπεδο του BL, συνεχίζουν να εμφανίζονται ασθενή σήματα που δείχνουν ότι και εκεί υπάρχει κάποια δραστηριότητα.

Οι επιστήμονες της ατμόσφαιρας έχουν αναπτύξει πιο ψαγμένους τρόπους και τεχνικές, με τις οποίες προσεγγίζουν το θέμα μέσα από την ¨εξομείωση". Συγκεκριμένα φτιάχνουν δεξαμενές με νερό που θερμαίνουν τοπικά και παρακολουθούν τη ροή που δημιουργείται.



 

Πιο πρόσφατα έχουν αναπτυχθεί κάποια όργανα με αισθητήρια τα οποία σε πραγματικό χρόνο κάνουν μετρήσεις μέσα στην ατμόσφαιρα, όπως το boundary layer wind profiler radar.

Οπως φαίνεται και στο γράφημα, τα θερμικά σταδιακά γίνονται ισχυρότερα, μεγαλύτερα και απομακρύνονται το ένα από το άλλο. Μεγιστοποιούνται στο μέσο της ημέρας και μετά αρχίζει μια αντίστροφη διαδικασία με βάση την οποία μικραίνουν πλησιάζουν και εξασθενούν.

Το pattern του πως αυτό συμβαίνει αλλάζει κάθε μέρα, καθώς αλλάζει και η αστάθεια της ημέρας καθώς οι παράμετροι όπως πίεση και θερμοκρασία καθ ύψος έχουν μεταβληθεί.

Υπάρχουν και αριθμητικά μοντέλα πρόβλεψης, αλλά χρειάζεται μεγάλη υπολογιστική ισχύς για να έχουμε μια εικόνα υψηλής ανάλυσης για το τι συμβαίνει. Η παρακάτω εικόνα είναι πολύ εντυπωσιακή:



Κίνηση, λύγισμα και αλληλεπίδραση με το έδαφος


Πάνω από ένα επίπεδο έδαφος χωρίς εξάρσεις, η κίνηση των θερμικών ακολουθεί τον άνεμο. Αν όμως υπάρχουν αυτές οι εξάρσεις, για παράδειγμα λόφοι, λίμνες, μεγάλες ανθρώπινες κατασκευές, τότε το contrast στη θερμοκρασία που δημιουργείται σε γειτονικές περιοχές είναι μεγαλύτερο κάτι που επηρεάζει τις θερμές γλώσσες που θα ξεπηδήσουν από το έδαφος. Αυτές θα είναι πιο έντονες πάνω από το θερμότερο ή το ψηλότερο σημείο του εδάφους, κάτι που μας βοηθάει να προβλέψουμε από που θα ξεπροβάλλει το θερμικό που αναζητούμε. 

Βέβαια μπορεί τα πράγματα να γίνουν περισότερο πολύπλοκα. Οταν ένα πολύ ισχυρό θερμικό ξεκινήσει, τότε ρουφάει με μένος όλη τη θερμή αέρια μάζα που έχει συγκεντρωθεί, και η οποία αναπληρώνεται από άλλες ψυχρότερες μάζεις που έρχονται για να ζεσταθούν με τη σειρά τους σε επαφή με το έδαφος. Μπορεί τότε να δημιουργηθεί ένας κύκλος επανάληψης ο οποίος εξαρτάται πολύ από το μέγεθος του χωραφιού που μπορεί να τροφοδοτήσει με θερμότητα και την αντανακλαστικότητά του, την ένταση του ανέμου που μπορεί να ψύχει ρο έδαφος, και τη διαφορά της θερμοκρασίας σε σχέση με τις γύρω περιοχές. 

Εφόσον ο άνεμος μέσα στη ζώνη ανάμειξης της ατμόσφαιρας, είναι σε γενικές γραμμές περίπου ο ίδιος, τα θερμικά τείνουν να παίρνουν το σχήμα της κολώνας, με μικρή η μεγάλη κλίση. Πολύ κοντά στο έδαφος, ένα θερμικό μπορέι να προκαλέσει μείωση του ανέμου στο σημείο εκείνο, ή ακόμη και αλλαγή της διεύθυνσής του καθώς προκαλεί μεγάλες οριζόντιες μετακινήσει αέρα με το ξεκίνημά του. Αν όμως ακολουθεί το terrain και ο άνεμος το σπρώχνει προς τα πάνω, τότε ο συνοπτικός άνεμος στην πλαγια του βουνού μπορεί να αυξηθεί. Επίσης, καθώς ο περιβάλλοντας αέρας είναι ψυχρότερος γύρω από ένα θερμικό, η ύπαρξη αυτού του δροσερού ανέμου επηρεάζει τη διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στον πυρήνα του θερμικού και του περιβάλλοντα αέρα που μπορεί να το επιταχύνει.

 Οι Μύθοι για τα Θερμικά


Ολοι μας σε πολλές περισπτώσεις είναι φυσιολογικό να προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε αυτά που παρατηρούμε, συχνά κάνοντας κάποιες αναλογίες και συχνά καταλήγουμε σε κάποιους μεγάλους και επίμονους μύθους.

Δύο από τους συχνότερους μύθους για τα θερμικά, είναι 1 αν περιστρέφονται κατά την άνοδό τους με βάση τη δύναμη coriolis όπως το νερό στην μπανιέρα και 2 ότι έχουν δακτυλιοειδή μορφή σαν ντόνατ.

Κανένα από τα δύο δεν συμβαίνει καθώς δεν επιβεβαιώθηκε από κανένα μαθηματικό μοντέλο. Οι δυνάμεις Coriolis είναι εξαιρετικά ασθενείς σε αυτήν την κλίμακα για να προκαλέσουν κάποια περιστροφή. Τα θερμικά πράγματι είναι δυνατόν να έχουν κάποια περιστροφική κίνηση λόγω της διαφορετικής δύναμηε που έχουν οι αρχικές θερμές γλώσσες-ρίζες τους, που καθώς συναντιούνται και συγκρούονται με διαφορετικές ταχύτητες μπορεί να προκληθεί περιστροφή, η οποία συνεχίζεται καθύψος σαν το θερμικό να είχε μνήμη. Αυτή όμως η περιστροφική τάση είναι τυχαία και είναι αδύνατον να προβλεφθεί με κάποιο εμφανή και ξεκάθαρο μηχανισμό. Ακόμη και τα dust devils, δεν φαίνεται να έχουν σαφή προτίμηση όταν περιστρέφονται. Όσον αφορά το μύθο για δακτυλιοειδές σχήμα στο οποίο η εξωτερική επιφάνεια ανεβαίνει και στο κέντρο κατεβαίνει, δεν μπορεί να ερμηνευτεί με βα΄ση τους φυσικούς νόμους και τη θερμοδυναμική. 

bottom of page